Cúng giao thừa là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong cả năm. Vậy cúng giao thừa cần gì? Mâm cúng giao thừa ngoài trời, trong nhà, văn cúng giao thừa như thế nào? Cùng igiaidap tìm hiểu nhé! Xem những gì cần kiêng kị, cần lưu ý không nhé!
Tìm hiểu >> Mâm Cúng Giỗ Cha Mẹ Cần Những Gì? Bài Văn Khấn Cúng Giỗ Cha Mẹ Giỗ Đầu, Giỗ Hết Và Ngày Thường
Truyền thống cúng giao thừa
Lễ cúng giao thừa là dịp đặc biệt khi mà người Việt cảm nhận sự hòa quyện giữa thiên nhiên và con người, nơi âm dương giao hòa, mang đến năng lượng mới cho vạn vật. Giao thừa được coi là thời khắc linh thiêng và trang trọng trong tâm tưởng của người Việt Nam. Trong truyền thống dân gian, chiều ngày 30 tết còn được gọi là ngày trừ tịch. Lễ trừ tịch diễn ra chính thời điểm giao thừa đang đến gần.
Lễ trừ tịch đại diện cho việc xua tan hết những điều không tốt trong năm cũ, để nhường chỗ cho những điều mới mẻ và tốt đẹp trong năm mới. Đây là một nét đẹp văn hóa truyền thống được duy trì từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Các gia đình thường tổ chức lễ trừ tịch cả ở ngoài trời và trong nhà. Nơi tổ chức lễ trừ tịch có thể là đình, miếu hoặc nơi linh thiêng khác.
Trước khi bước sang năm mới, gia đình tiến hành việc quét dọn nhà cửa, sửa sang bàn thờ và thay đổi mọi thứ cũ kỹ. Chân nhang cũ được thay thế bằng cát mới, chỉ còn lại 1 hoặc 3 chân nhang đẹp nhất để đốt. Sau đó, những chân nhang này được đặt thẳng lên bàn thờ.
Đại diện gia đình hoặc người có trách nhiệm trong gia đình đến nghĩa địa thắp hương để tưởng nhớ tổ tiên và người thân đã khuất. Họ cúng thắp hương mời tổ tiên chứng giám ngày Tết của con cháu (không thắp hương mã mới). Ngôi nhà được chuẩn bị gọn gàng, sạch sẽ để đón nhận không khí trong lành của năm mới. Sau đó, mâm cỗ cúng Phật và tổ tiên được bày biện một cách trang trọng.
Thời gian cúng giao thừa
Theo quan niệm dân gian, để tổ chức lễ cúng đêm giao thừa trọn vẹn và có ý nghĩa, việc này cần được thực hiện vào thời điểm chính xác. Thông thường, nghi lễ này diễn ra trong khoảng thời gian từ 23h10 phút đến 0h40 phút của ngày mùng 1 Tết.
Trong khoảng thời gian này, sự giao hòa giữa năm cũ và năm mới xảy ra, khi âm dương kết hợp nhau tạo thành sự hòa hợp giữa đất và trời. Vì vậy, việc thực hiện lễ cúng vào thời điểm này được cho là mang lại may mắn và bình an cho gia chủ trong năm mới.
Thứ tự cúng giao thừa trong và ngoài trời
“Nên cúng giao thừa trong nhà hay ngoài trời trước? Để biết câu trả lời, chúng ta cần tìm hiểu lại nghi thức cũng giao thừa.
Theo truyền thống được truyền lại từ ông bà xưa, đêm giao thừa là lúc các vị thần Hành khiển xuống thế gian để thị sát và báo cáo tình hình của mọi người lên Ngọc hoàng. Ngọc hoàng sẽ dựa vào báo cáo này để xem xét và ban thưởng hoặc xử phạt từng người, gia đình và quốc gia.
Vì sự quan trọng và thể hiện sự tôn trọng với nghi lễ này, người dân Việt Nam thường chuẩn bị cẩn thận và quan tâm đặc biệt đến việc cúng giao thừa ngoài trời cho các vị thần trước hết. Đối với những người sống tại chung cư, việc cúng giao thừa ngoài trời có thể khó khăn hơn. Trong tình huống này, bạn có thể bày mâm cúng ở sân chung cư. Lưu ý không để khoảng cách giữa mâm cúng và mặt đất quá xa, vì điều này có thể ảnh hưởng đến vận khí của bạn.
Cúng giao thừa bên ngoài trước, bên trong nhà sau.
Share >> Mâm Cúng, Văn Khấn Cúng Thần Tài Mùng 1, Mùng 10 Ngày Rằm Và Ngày Thường
Cúng giao thừa ngoài trời
Mâm cúng giao thừa ngoài trời
Trước khi thực hiện nghi thức cúng giao thừa, bạn cần chuẩn bị mâm lễ cúng và các vật phẩm cần thiết. Tùy thuộc vào sở thích và thói quen, bạn có thể lựa chọn làm mâm cúng giao thừa chay hoặc mặn.
Đối với mâm cúng giao thừa chay, bạn có thể chuẩn bị những món sau:
- Xôi gấc
- Bánh và kẹo ngày Tết
- Nước ngọt
- Sớ cúng
- Hoa tươi
- Vàng mã
- Trầu cau
- Rượu
- Nước
- Muối
- Gạo
- Nhang
- Mũ giấy cánh chuồn
Đối với mâm cúng giao thừa mặn, bạn có thể sắp xếp các món sau:
- 1 con gà trống luộc
- Bánh chưng
- Xôi gấc
- Giò lụa
- Trái cây
- Vàng mã
- Trầu cau
- Muối
- Rượu
- Gạo
- Nước
- Nến
- Lọ hoa tươi
- Mũ cánh chuồn
- Nhang
Ngoài ra, một điều quan trọng bạn cần lưu ý là chuẩn bị mâm ngũ quả. Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết có thể khác nhau tùy theo vùng miền, nhưng ý nghĩa chung vẫn là cầu chúc năm mới thuận lợi và may mắn.
Lễ cúng giao thừa ngoài trời
Như đã đề cập trước đó, trong khoảng thời gian này, 12 vị Hành khiển đang trao đổi nhiệm vụ cho nhau, do đó họ không có thời gian để thưởng thức những món ăn mà gia chủ đã chuẩn bị. Tuy nhiên, điều quan trọng trong việc cúng giao thừa ngoài trời vẫn là lòng thành khẩn và sự tận tâm của gia chủ.
Để không làm phiền công việc của các vị Hành khiển, người dân thường bày trí bàn thờ cúng ở ngoài sân hoặc trước cửa nhà. Đến đúng thời điểm, chủ nhà thắp nến, rót rượu và trà rồi đọc lời khấn vái.
Bên cạnh đó, theo quy luật tồn tại của tạo hóa, mọi vật, mọi sự việc đều có hai mặt đối lập. Vì vậy, những vị Hành khiển cũng có tính cách và cách cư xử khác nhau. Nếu bạn gặp vị Hành khiển nhân từ, năm đó sẽ có nhiều may mắn, thuận lợi và hưng thịnh. Ngược lại, nếu gặp vị Hành khiển khắc nghiệt hơn, bạn có thể trải qua một năm bất lợi và không suôn sẻ.
Chuẩn bị mâm lễ cúng giao thừa cũng cần phải trọng thể, đúng tâm và thành kính. Vào đúng thời điểm giao thừa, người chủ gia đình thắp đèn, nến và tiến hành khấn trước án bát hương.
Bài văn khấn cúng giao thừa ngoài trời
Văn cúng giao thừa ngoài trời:
Nay là phút giao thừa năm……… Gia đình chúng con là: (liệt kê họ tên)…………… Ngụ tại:……………………………………………………………….
Giao thừa chuyển năm
Năm cũ qua đi
Năm mới đã đến
Tam dương khai thái
Vạn tượng canh tân.
Tín chủ thành tâm tụng:
Chúng con kính lạy cha lành
Cho con được thấy màu xanh hòa bình
Thế gian khỏi cảnh đao binh
Hận thù xóa sạch đón bình minh sang.
Chúng con lạy ánh từ quang
Chiếu soi đất nước ngày càng thăng hoa.
Ai ai cũng sống hiền hòa
Hiểu sâu nhân quả như là thánh nhân.
Cho con lạy cả nghìn lần
Cầu cho phật pháp muôn phần hưng long.
Tu hành giải thoát hằng mong
Chứng thành Phật quả trọn lòng độ sinh.
Chúng con lạy ánh bình minh
Cho con được thấy bóng hình tổ tiên.
Ông bà nơi cõi linh thiêng
Nay nương Phật lực về miền an vui.
Chúng con kính lạy đạo mầu
Cầu cho bè bạn tin sâu đạo huyền.
Cuộc đời vốn tựa con thuyền
Lênh đênh sóng nước đẩy thuyền trôi xa.
Tội gây nhân quả chẳng tha
Biết tin luật ấy thật là phúc thay.
Đầu xuân đoàn tụ sum vầy
Cầu cho tất cả đoạn lần ngã kia
Cái tôi quyết chí xa lìa
chuyên tâm phụng sự sẻ chia mọi điều.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
Cúng giao thừa trong nhà
Mâm cúng giao thừa trong nhà
Dựa vào văn hóa và đặc trưng của từng vùng miền, cách bày trí mâm cúng giao thừa có thể khác nhau. Tuy nhiên, tổng cộng vẫn có hai loại chính như sau:
Mâm cúng giao thừa trong nhà chay bao gồm các món sau:
- Bánh kẹo Tết
- Mâm ngũ quả
- Chè
- Hoa tươi
- Nến
- Hương
Mâm cúng giao thừa trong nhà mặn bao gồm các món sau:
- Gà luộc
- Bánh chưng
- Chả giò
- Xôi gấc
- Hoa tươi
- Mâm ngũ quả
- Nến
- Rượu
- Hương
Ngoài những vật phẩm đã gợi ý trên, tùy thuộc vào ý muốn và tình hình tài chính của gia đình, bạn có thể lựa chọn thêm những lễ vật dâng cúng.
Lễ cúng giao thừa trong nhà
Sau khi sắp xếp các vật phẩm gọn gàng trên bàn thờ, gia chủ sẽ bắt đầu đọc bài văn khấn cúng giao thừa trong nhà. Trong khoảnh khắc này, tất cả thành viên trong gia đình cần có mặt đầy đủ trước bàn thờ tổ tiên để chuẩn bị cho nghi lễ.
Mỗi thành viên đứng trang nghiêm, chắp tay và khấn vái, thể hiện những điều tốt đẹp mà họ mong muốn trong năm mới, như sức khỏe dồi dào và bình an. Đồng thời, họ cũng bày tỏ lòng biết ơn và sự thành khẩn với những người đi trước đã dẫn lối và chăm sóc gia đình.
Bài văn khấn cúng giao thừa trong nhà
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
Nam Mô Đương Lai Hạ Sanh Di Lặc Tôn Phật
Nam Mô Đại Bi Quán Thế Âm Bồ Tát
Nam Mô Đại Nguyện Địa Tạng Vương Bồ Tát
Con kính lạy Mười Phương Phật, Mười Phương Pháp, Mười Phương Tăng.
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm ……………… Gia đình chúng con là: (liệt kê họ tên) ……………………………………….. Ngụ tại:………………………………………………
Trước án kính cẩn thưa trình:
Năm cũ qua đi bước sang năm mới
Mong cuộc đời đến với an vui
Hành tinh rộn rã tiếng cười
Hoà bình hạnh phúc mọi người thương nhau.
Chúng con cùng toàn thể gia quyến thành tâm sắm sửa phẩm vật hương hoa, cơm canh thanh đạm, chi nghi phẩm vật thanh khiết trên hết dâng cúng Mười Phương Tam Bảo, đến chư vị Thiên địa Tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Tiên linh nội ngoại cùng cửu huyền thất tổ, lục thân quyến thuộc. Kính thỉnh mời chư vị lai lâm chứng giám, thụ hưởng lễ vật.
Ngưỡng nguyện Mười Phương Chư Phật, chư Đại Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng cùng chư vị thiện thần từ bi gia hộ cho gia đình thân quyến Nội Ngoại an khang thịnh vượng, gia đình êm ấm thuận hòa, tử tôn hiếu thuận, tật bệnh tiêu trừ, tai qua nạn khỏi, tội diệt phước sanh, thiện căn tăng trưởng, đạo tâm kiên cố. Đời đời kiếp kiếp nương bóng từ bi tu theo Phật đà, thoát khỏi đường mê, quay về bờ giác, muôn việc hanh thông, trên dưới một lòng, thực hành Chánh pháp, bốn ân nguyện đáp, ba cõi đều nhờ, tất cả sang bờ an vui giải thoát, giới hương thơm ngát lan tỏa mười phương, hai cảnh âm dương đồng nương lợi lạc.
Phổ nguyện gia môn hưng thịnh, quyến thuộc bình an, nội ngoại tiên linh cùng cửu huyền thất tổ nhiều đời xả bỏ ưu phiền, nhất tâm hướng thiện, quy y Tam Bảo, thoát khỏi mê đồ, tin sâu Nhân quả, tránh xa điều ác làm các việc lành, tinh tấn tu hành, gây tạo vô lượng công đức lành rồi nương nhờ Phật lực sớm vãng sanh về cõi giới an lạc, đời đời không còn thối chuyển với Chánh pháp.
Nguyện cho tất cả chúng sanh đều trọn thành Phật đạo, chứng thành đạo quả.
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
Xem thêm >> Bài Cúng, Mâm Cúng Khai Trương Đơn Giản Và Thủ Tục Khai Trương Cửa Hàng
Tạm kết
Trên đây là những thông tin mà igiaidap cung cấp đến các bạn về thủ tục, nghi lễ và mâm cúng giao thừa ngoài trời và trong nhà. Hy vọng bài viết hữu ích với các bạn!
